Έφηβοι και social media: Μια δύσκολη σχέση χωρίς «σωστό» ή «λάθος». Τι αποκαλύπτει άρθρο στο Nature.
Η σχέση των εφήβων με τα κοινωνικά δίκτυα παρουσιάζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, εστιάζοντας στα κυριότερα σημεία σχετικής έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Nature.
Το έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature δημοσίευσε μόλις πριν λίγες ημέρες (14 Ιανουαρίου 2025) άρθρο που αναφέρεται στη σχέση των εφήβων με τα κοινωνικά δίκτυα και την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης της Αυστραλίας. Τον Νοέμβριο του 2024, η Αυστραλιανή κυβέρνηση ψήφισε έναν νόμο για πρώτη φορά παγκοσμίως που απαγορεύει σε παιδιά και εφήβους κάτω των 16 ετών να χρησιμοποιούν πλατφόρμες μέσω της κοινωνικής δικτύωσης. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος) και Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) παρουσιάζουν περιληπτικά τα κυριότερα σημεία του. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης των παιδιών και της ύπαρξης μεγαλύτερων αναπτυξιακών δυσκολιών τους σε πνευματικό και ψυχικό επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, ομάδες παιδιών και εφήβων επωφελούνται από τη χρήση τέτοιων πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα, οι νέοι που έχουν αυτισμό , όσοι εξερευνούν την προσωπική τους ταυτότητα και άτομα με δυσκολίες κοινωνικοποίησης μπορεί να είναι πιο εύκολο να συναναστραφούν διαδικτυακά παρά προσωπικά, καθώς και για εκπαιδευτικούς και ενημερωτικούς σκοπούς.
Σύμφωνα με τη συγγραφέα του άρθρου στο Nature που εξηγείται στα κοινωνικά δίκτυα, αν η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης απαγορεύεται, πολλοί έφηβοι θα αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μιλήσουν στους γονείς για τη διαδικτυακή τους ζωή. Και αυτός ο νόμος θα αφαιρέσει το δικαίωμα των γονέων να αποφασίσουν τι είναι καλύτερο για τα παιδιά τους. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επενδύσουν στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των γονέων και των φροντιστών σχετικά με την αλληλεπίδραση των εφήβων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Πολλές μελέτες έχουν αναλύσει τους τρόπους με τους οποίους η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζει τους εφήβους, συμπεριλαμβανομένης της επιβάρυνσης της ψυχικής υγείας των νέων και των δυσμενών επιπτώσεων στην ποιότητα του ύπνου τους , για παράδειγμα. Χρειάζονται, βέβαια, περισσότερες παρεμβάσεις στο πώς οι γονείς μπορούν να υποστηρίξουν τα παιδιά στην αντιμετώπιση του διαδικτυακού εκφοβισμού για την ασφάλεια τους και τη διασφάλιση της ψυχικής τους ευημερίας, όπως υποστηρίζεται στο άρθρο αυτό.
Επιπρόσθετα, δεν είναι σαφές επιστημονικά, ποιες είναι οι
βέλτιστες πρακτικές για τους γονείς, ώστε να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους για τη
ρύθμιση του χρόνου τους στην οθόνη. Υπάρχουν
πολλές ερωτήσεις που χρήζουν επιστημονικής επεξεργασίας και ανάλυσης ,
όπως:
-Είναι καλύτερο να καθυστερήσει να δώσει στο παιδί του ένα smartphone μέχρι να
γίνει έφηβος, για να επιτρέψει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά να περιορίσει
την πρόσβαση ή να χρησιμοποιήσει έναν συνδυασμό αυτών των προσεγγίσεων;
-Πόσο πρέπει να συμμετέχουν οι γονείς στις διαδικτυακές ζωές των παιδιών τους,
για να διασφαλίσουν ότι παρέχουν υποστήριξη αλλά και να προάγουν την
ανεξαρτησία;
Παράλληλα, δεν είναι επίσης σαφές πώς η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενός γονέα επηρεάζει τη χρήση των παιδιών τους και το αντίστροφο.
Συμπερασματικά, σύμφωνα με το άρθρο που απαιτούνται περαιτέρω επιδημιολογικές μελέτες για τη διερεύνηση διαφόρων προσεγγίσεων – όπως ο περιορισμός ή η απαγόρευση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – και η σύγκριση των αποτελεσμάτων με υποστηρικτικές μεθόδους στις γονείς και τα παιδιά περνούν στο διαδίκτυο μαζί και συζητούν πώς να αντιμετωπίσουν τέτοιους κινδύνους από την τεχνολογία της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ανάλογες παρεμβάσεις ίσως θα πρέπει να γίνουν στα παιδιά από μικρές ηλικίες έως την ενηλικίωση. Είναι ουσιαστικής σημασίας οι διεθνείς φορείς και οι κυβερνήσεις δεν χρηματοδοτούν αντίστοιχες έρευνες, οι οποίες, σύμφωνα με το Nature, είναι απίθανο να προτείνουν εύκολες λύσεις που ταιριάζουν σε όλους.
Πηγή: ygeiamou